غزل شماره ۲۷ از غزلیات صائب تبریزی را در هم نگاران بخوانید. غزلیات صائب تنها به عشق محدود نمی‌شود بلکه موضوعاتی چون عرفان، طبیعت، زندگی اجتماعی و فلسفه را نیز در بر می‌گیرد. این تنوع باعث می‌شود که آثار او برای طیف وسیعی از خوانندگان جذاب باشد. همچنین غزل شماره ۲۸ از غزلیات صائب تبریزی؛ خارِ ناسازست بویِ گل به پیراهن ترا را در سایت هم نگاران بخوانید.
غزل شماره ۲۷
می‌کند گلگل نگه رخسارِ خندانِ ترا
گل ز چیدن بیش می‌گردد گلستانِ ترا
آب نتواند به گِردِ دیده گشت از حیرتش
نیست با خورشید نسبت روی تابانِ ترا
باغبان در بستنِ در سعی بی جا می‌کند
چوبِ منع از جوشِ گل باشد گلستانِ ترا
تشنگی در خواب ممکن نیست کم گردد ز آب
نیست صبر از خونِ عاشق چشمِ فتّانِ ترا
پای خود چون کوه پیچیده است در دامن ز شرم
دیده تا کبکِ دَری سروِ خرامان ترا
با قیامت نسبتِ آن قدِّ موزون چون کنم؟
شورِ محشر گَردِ دامانی است جولانِ ترا
گرچه ناز و نعمتِ حسنِ تو بیش است از شمار
روزیی جز خوردنِ دل نیست مهمانِ ترا
طوطیانِ دیگر اینجا سبزهٔ بیگانه‌اند
از خطِ سبزست طوطیِ شکرستانِ ترا
خونِ رحمِ چشمِ خونخوارِ تو می‌آمد به جوش
خون اگر می‌کرد رنگین تیغِ مژگانِ ترا
مانع از جولان نمی‌گردد شفق خورشید را
نیست پروایی ز خونِ خلق دامانِ ترا
دارد از تمکین پا بر جایِِ خود در پیچ و تاب
گویِ سیمینِ ذقن زلفِ چو چوگانِ ترا
می‌نماید برقِ عالم‌سوز در ابرِ سیاه
خط کند پوشیده چون رخسارِ خندانِ ترا؟
همچو مژگان تیرِ یک ترکش بود افکارِ تو
مصرعِ بی رتبه صائب نیست دیوانِ ترا
تفسیر این شعر
این شعر زیبا و عمیق از شاعر بزرگ ایرانی، صائب، به زبان فارسی نوشته شده و در آن به توصیف عشق و زیبایی معشوق پرداخته است. بیایید این شعر را به زبان ساده توضیح دهیم:
1. بیت اول:
• شاعر می‌گوید که چهره‌ی خندان معشوقش مثل گل است و زیبایی او باعث می‌شود که گلستان (باغ گل) به وجود بیاید.
• توضیح: زیبایی معشوق به اندازه‌ای است که تمام باغ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
2. بیت دوم:
• شاعر اشاره می‌کند که آب نمی‌تواند از حیرت چشمان معشوق دور شود، زیرا روی او به اندازه‌ی خورشید تابناک است.
• توضیح: چشمان معشوق آنقدر زیباست که هیچ چیز نمی‌تواند آن را تحت تأثیر قرار دهد.
3. بیت سوم:
• باغبان در تلاش است در باغ را ببندد، اما این کار بی‌فایده است زیرا گل‌ها نمی‌توانند از شکوفایی خود دست بردارند.
• توضیح: زیبایی و عشق نمی‌توانند محدود شوند.
4. بیت چهارم:
• شاعر می‌گوید که تشنگی در خواب هم کم نمی‌شود و صبر عاشق هم به خاطر زیبایی معشوق سخت است.
• توضیح: عشق و احساسات عمیق عاشق به قدری قوی هستند که نمی‌توانند کم شوند.
5. بیت پنجم:
• پای معشوق از شرم پیچیده شده است و نگاهش به زیبایی او مانند کبک است که در دامن او آرام گرفته است.
• توضیح: معشوق آنقدر زیباست که حتی خود را هم شرمنده می‌کند.
6. بیت ششم:
• شاعر می‌گوید که قد معشوق آنقدر موزون و زیباست که نمی‌تواند با قیامت مقایسه شود.
• توضیح: زیبایی معشوق فراتر از تصور است.
7. بیت هفتم:
• با وجود اینکه زیبایی معشوق بسیار زیاد است، اما روزی فقط دل‌خوشی و محبت او برای شاعر مهم است.
• توضیح: عشق و محبت مهم‌تر از هر چیز دیگری است.
8. بیت هشتم:
• طوطی‌های دیگر در اینجا بیگانه‌اند و فقط طوطی معشوق (که به رنگ سبز است) شکرستان (باغ شیرین) اوست.
• توضیح: زیبایی معشوق منحصر به فرد است و هیچ کس نمی‌تواند با او مقایسه شود.
9. بیت نهم:
• چشمان معشوق آنقدر زیبا و خونی هستند که خون از آن‌ها به جوش می‌آید.
• توضیح: زیبایی چشمان او تأثیر عمیقی بر عاشق دارد.
10. بیت دهم:
• شفق (پیش از طلوع خورشید) نمی‌تواند مانع تابش خورشید شود، همان‌طور که عشق و زیبایی معشوق نمی‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.
• توضیح: عشق واقعی هیچ مانعی ندارد.
11. بیت یازدهم:
• زلف‌های معشوق مانند یک گوی سیمین است که در پیچ و تاب قرار دارد.
• توضیح: زیبایی زلف‌های او بسیار جذاب و دلرباست.
12. بیت دوازدهم:
• برق زیبای معشوق مانند آتش در ابر سیاه نمایان می‌شود.
• توضیح: زیبایی او در هر شرایطی خود را نشان می‌دهد.
13. بیت سیزدهم:
• افکار معشوق مانند تیر یک ترکش هستند و دیوان او (اشعارش) بدون رتبه نیست.
• توضیح: افکار و احساسات او بسیار عمیق و پرمعنا هستند.
این شعر به شدت تحت تأثیر عشق و زیبایی معشوق قرار دارد. شاعر با استفاده از تصاویر زیبا و استعاره‌ها، احساسات عمیق خود را نسبت به محبوبش بیان کرده و نشان می‌دهد که چگونه عشق می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
