بیمه اختیاری یکی از انواع بیمه تأمین اجتماعی است که برای افرادی می باشد که هیچ نوع بیمه ای شامل حالشان نمی شود و می خواهند به اختیار خودشان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرند. به این نوع بیمه تأمین اجتماعی، بیمه اختیاری می گویند که در ادامه بیشتر در رابطه با آن توضیح خواهیم داد.
بیمه اختیاری چیست؟
طبق قانون اداره کار، هر فردی که مشغول به کاری می شود باید تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرد. اما در شرایطی که فرد مشغول به کار آزاد مختص به خود می باشد می تواند بنا به اختیار خود، تحت پوشش بیمه اختیاری قرار بگیرد.
لازم به ذکر است که فردی که می خواهد تقاضای بیمه اختیاری بدهد، حتماً باید تحت پوشش هیچ نوع بیمه ای نباشد و شخص درخواست کننده مستقیماً به یکی از شعبه سازمان تأمین اجتماعی مراجعه نموده و با تحویل اسناد و مدارک موردنیاز که در ادامه بیان خواهیم نمود، خود را تحت پوشش بیمه اختیاری تأمین اجتماعی قرار دهد. پس از بررسی و تایید، شخص تحت پوشش بیمه اختیاری قرار گرفته و مشمول قوانین مربوط به این نوع بیمه می شود. سازمان تامین اجتماعی از زمان ثبت تقاضای بیمه اختیاری در دفتر شعبه موظف است حداکثر ظرف دو ماه موضوع را بررسی و استحقاق یا عدم استحقاق را کتباً به متقاضی اعلام کند.
شرایط لازم برای بیمه اختیاری
تحت پوشش بیمه اختیاری قرار گرفتن شرایط سختی ندارد فقط کافیست که یکی از شرایط زیر را دارا باشید:
حداکثر سن 50 سال (مرد و زن)حداقل سابقه پرداخت حق بیمه به مدت 30 روز
قوانین مرتبط با بیه اختیاری
الف- پرداخت حق بیمه در این حالت کاملا به عهده شخص بیمه شده است و وی موظف به پرداخت حق بیمه در مهلت قانونی می باشد. درصورت عدم پرداخت حق بیمه در موعد مقرر قرارداد بیمه شخص باطل شده و متقاضی باید مجددا درخواست خود را مبنی بر ثبت بیمه ارائه کرده و مراحل مربوطه را مجددا طی کند .
ب- متقاضی بیمه اختیاری می‌تواند برای انعقاد بیمه با سازمان وکیل هم داشته باشد. در متن وکالت‌نامه باید دقیقا موضوع وکالت مبنی بر انعقاد قرارداد بیمه اختیاری ذکر شود و قراردادهای وکالتی که به صورت کلی تنظیم شده باشند در این خصوص فاقد اعتبارند.
پ- در صورت وجود شرایط سنی و سابقه انعقاد قرارداد بیمه اختیاری،متقاضی و افراد تحت تکفل برای معاینه پزشکی به پزشک معتمد سازمان معرفی می‌شوند.متقاضیانی که هنگام ارائه تقاضا بیشتر از نه ماه از قطع پرداخت حق بیمه آنها نگذشته باشد از انجام معاینات پزشکی معاف هستند.ت- در صورتی که بیمه‌شدگان اختیاری در کارگاه‌های مشمول قانون کار و تامین اجتماعی مشغول به کار شده و تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند و یا مشمول صندوق‌های بیمه‌ای دیگر شوند بیمه اختیاری آنان قطع می شود و آنها موظف‌اند موضوع را کتبا به سازمان تامین اجتماعی اطلاع دهند تا برای قطع بیمه اختیاری آنان اقدام شود؛در غیر این صورت حق بیمه‌های دریافتی پس از کسر هزینه‌های اداری مربوط مسترد می‌شود و سابقه ایجادشده حذف می‌گردد.
درصد حق بیمه اختیاری
درصد حق بیمه متقاضیان بیمه اختیاری ۲۶ درصد دستمزد و حقوق توافق‌شده است.بیمه اختیاری بر اساس حق بیمه مذکور کلیه تعهدات بیمه‌ای را شامل می‌شود.بیمه‌شدگان اختیاری که قبلا با بیمه‌های ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصدی مشمول بیمه بوده‌اند،از تاریخ ۸۶/۰۱/۰۱ با بیمه ۲۶ درصدی تطبیق یافتند و در برابر تعهدات مذکور بیمه کامل خواهند بود. علاوه بر حق بیمه فوق دولت نیز پرداخت ۳ درصد از حق بیمه را طبق قانون تامین اجتماعی (ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی) متعهد شده است.
نکات مهم:
اولین پرداخت هزینه بیمه باید همزمان با انعقاد قرارداد صورت گیرد.افرادی که تحت نظر بیمه اختیاری باشند، بیمه بیکاری دیگر به آنها تعلق نخواهد گرفت.هزینه بیمه اختیاری بستگی به نوع شغل موردنظر داشته و مبلغ آن نیز هر ساله تغییر می کند.از آنجا که بیمه شدگان اختیاری دارای کارفرما نمی باشند، بنابراین، کمک‌هزینه ازدواج، ازکارافتادگی جزئی، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری شامل بیمه‌شدگان اختیاری نمی‌شود.بیمه شدگان اختیاری موظف می باشند که حق بیمه شان را حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد به شعبه تأمین اجتماعی پرداخت کنند. اگر از موعد مقرر پرداخت هزینه بیمه بگذرد قرارداد لغو شده و برای ادامه بیمه اختیاری باید درخواست جدیدی ارائه داده شود.
مزایای بیمه اختیاری
بیمه اختیاری برای افرادی مناسب است که تحت پوشش بیمه اجباری قرار ندارند و خودشان اقدام به پرداخت حق بیمه می‌کنند. این نوع بیمه مزایای متعددی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
پوشش درمانی: بیمه اختیاری هزینه‌های درمانی بیماری‌ها، حوادث و بارداری را پوشش می‌دهد.مستمری بازنشستگی: پس از رسیدن به سن بازنشستگی، بیمه‌گزار می‌تواند از مستمری بازنشستگی بهره‌مند شود.مستمری از کارافتادگی: در صورت از کارافتادگی بیمه‌گزار، مستمری از کارافتادگی به او پرداخت می‌شود.مستمری بازماندگان: در صورت فوت بیمه‌گزار، مستمری به بازماندگان او پرداخت می‌شود.بیمه بیکاری: در صورت بیکار شدن بیمه‌گزار، مقرری بیمه بیکاری به او تعلق می‌گیرد.کمک هزینه ازدواج: بیمه‌گزار می‌تواند از کمک هزینه ازدواج بهره‌مند شود.پوشش حوادث و تصادفات: هزینه‌های مربوط به حوادث و تصادفات نیز تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرد.
معایب بیمه اختیاری
بیمه اختیاری، با وجود مزایای فراوان، معایبی نیز دارد که باید به آنها توجه کرد. در اینجا به برخی از معایب اصلی این نوع بیمه اشاره می‌کنم:
پرداخت هزینه بیشتر: در بیمه اختیاری، بخش اعظم هزینه بیمه (حدود ۲۷ درصد) توسط خود فرد پرداخت می‌شود.عدم پوشش بیمه بیکاری: این بیمه شامل بیمه بیکاری نمی‌شود و در صورت بیکار شدن، فرد از این مزیت بهره‌مند نخواهد شد.عدم پوشش هزینه ازدواج: کمک هزینه ازدواج در بیمه اختیاری وجود ندارد.عدم پوشش غرامت ایام بیماری: غرامت دستمزد ایام بیماری تحت پوشش این بیمه نیست.عدم پوشش نقص عضوهای جزئی: این بیمه هزینه‌های مربوط به نقص عضوهای جزئی را پوشش نمی‌دهد.عدم حمایت قوانین و مقررات دولتی: بیمه اختیاری تحت حمایت قوانین و مقررات دولتی قرار ندارد و از این نظر ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد.
